تحلیل کاربردشناسی خطبه امام حسن (ع) در باب صلح

Authors

  • موسی عربی استادیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه شیراز
Abstract:

خطبة صلح امام حسن(ع) در باب صلح یکی از اسناد معتبری است که می­توان از گذر بررسی و تحلیل آن، به زوایای پنهان دلایل صلح و تکذیب ادعای دروغین معاویه در این خصوص پی برد. بر همین اساس نگارندگان با نگاهی دقیق‌تر و بهره­گیری از رویکرد کاربردشناسی در تحلیل این خطبه، به بررسی و بیان زوایای نهفته آن و ارتباط مقدمه و سایر بخش­های خطبه با ادعای معاویه پرداخته­ و به کمک شواهد درونی و  برونی متن، ابهام­های ذکر شده و علت ایراد این خطبه توسط امام به شکل کنونی را روشن نموده و کنش­های منظوری سخن گوینده را به مخاطب ارائه می­دهند. نتایج پژوهش علت انتخاب این نوع شروع سخن توسط امام و هدف ایشان از پرداختن به موضوع­های مختلف در خطبه را نمایان می­سازد. بافت موقعیتی، نوع مخاطبان و حتی مسألة مخالفت بیشتر یاران نزدیک امام با صلح ایشان اقتضا می­نماید که امام، جهت یادآوری و اصلاح دید آنان ابتدا به مسائلی (به ظاهر نامربوط با سخن معاویه) مانند فضائل شخصیت­هایی همچون پیامبر، اهل بیت و صحابه بپردازند. در این خطبه حتی مواردی وجود دارد که بسیار کم­ارتباط با پاسخ امام به سخن معاویه به نظر می­رسد (مانند صلوات، خمس، صدقه و...) که آن موضوع­ها نیز در راستای اثبات حق که هدف نهایی امام از ذکر این سخنان است بکار گرفته شده و مخاطب را به طور غیرمستقیم و ضمنی به اقناع در راستای هدف ذکر شده دعوت می­کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

چرایی و چگونگی صلح امام حسن (ع)

ما به عنوان شیعه و معتقدان به ولایت ائمه(ع) ناگزیر از شناخت آن بزرگواران هستیم تا با درک عملکرد و شیوه رفتار آنها در شرایط متفاوت، نحوه کردار و گفتار خویش را با الگو و سیره آنها منطبق کنیم و با تقید به سنت حسنه آنها بتوانیم از سویی بر صحت عمل خود اطمینان بیاییم و از دیگر سو در نشر گسترش روش معصوم در زندگی اجتماعی خود کوشا باشیم. در این میان ائمه کسانی چون امام علی(ع) و امام حسین(ع) به جهت شرایط...

full text

چرایی و چگونگی صلح امام حسن (ع)

ما به عنوان شیعه و معتقدان به ولایت ائمه(ع) ناگزیر از شناخت آن بزرگواران هستیم تا با درک عملکرد و شیوه رفتار آنها در شرایط متفاوت، نحوه کردار و گفتار خویش را با الگو و سیره آنها منطبق کنیم و با تقید به سنت حسنه آنها بتوانیم از سویی بر صحت عمل خود اطمینان بیاییم و از دیگر سو در نشر گسترش روش معصوم در زندگی اجتماعی خود کوشا باشیم. در این میان ائمه کسانی چون امام علی(ع) و امام حسین(ع) به جهت شرایط...

full text

حدیث صلح امام حسن(ع) (بررسی و تحلیل پیشگویی رسول خدا(ص) از صلح میان دو گروه بزرگ مسلمان)

در میان روایات، دسته‌ای از روایات یافت می‌شود که شامل صلح امام حسن(ع) از زبان پیامبر است که در مجموعه‌های روایی اهل‌سنت به صورت گسترده انعکاس یافته است. براساس این روایات، رسول خدا(ص) از صلح میان دو گروه بزرگ از مسلمانان به‌وسیله امام حسن(ع) خبر داده است و این پیشگویی در سال ۴۱ هجری که به «سال جماعت» شهره شد، به وقوع پیوسته است. در این مقاله با هدف دستیابی به میزان صحت و سقم این روایت، ابتدا اس...

full text

حدیث صلح امام حسن(ع) (بررسی و تحلیل پیشگویی رسول خدا(ص) از صلح میان دو گروه بزرگ مسلمان)

در میان روایات، دسته ای از روایات یافت می شود که شامل صلح امام حسن(ع) از زبان پیامبر است که در مجموعه های روایی اهل سنت به صورت گسترده انعکاس یافته است. براساس این روایات، رسول خدا(ص) از صلح میان دو گروه بزرگ از مسلمانان به وسیله امام حسن(ع) خبر داده است و این پیشگویی در سال ۴۱ هجری که به «سال جماعت» شهره شد، به وقوع پیوسته است. در این مقاله با هدف دستیابی به میزان صحت و سقم این روایت، ابتدا اس...

full text

روایات اعتراض امام حسین 7 به صلح امام حسن 7 در ترازوی نقد

از حوادث مهم صدر اسلام - که گاه در غبار تحریف فرو رفته - صلح امام حسن 7 است. یکی از چالش‌های مربوط به این صلح روایات نسبتاً فراوانی است که از اعتراض امام حسین 7 به این صلح سخن می‌گویند. این روایات از دو جهت نقدپذیر هستند: نخست، نقد بیرونی یا سندی و دوم، نقد درونی یا محتوایی. در نقد بیرونی، مشخص گردیده که اسنادِ یک به یک روایات ضعیف هستند. نقد درونی یا محتوایی با دو دسته معیار: 1. درون دینی، 2. بر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 2

pages  167- 186

publication date 2019-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023